‘Omkiepen van afvalbakken ligt niet aan statiegeld’

In Rotterdam is het niet ongebruikelijk dat een afvalbak wordt leeggehaald door mensen die zoeken naar blikjes en flesjes met statiegeld. Soms blijft het restafval ernaast liggen. “Dit is een keerzijde van de statiegeldregeling die wij nu hebben in Nederland”, zegt Ivo Rodermans van Zwerfie Rotterdam. “Maar het komt niet dóór statiegeld.”

In de stad gaan verhalen rond over een omgekeerde kliko met zwerfafval er omheen. Ook op het Centraal Station komt het voor dat mensen zoeken naar statiegeldverpakkingen en het overige afval naast de bak achterlaten. “Zo wordt de stad juist smeriger door statiegeld, is een gedachte die je hoort, soms gevolgd door de suggestie om te stoppen met statiegeld op blikjes”, zegt Rodermans. “Een logische reactie, maar niet correct. Statiegeld is niet het probleem, maar wel de manier waarop wij het in Nederland hebben ingericht.”

Rodermans doelt op weeffouten in de statiegeldwetgeving, afgedwongen door de lobby vanuit supermarkten en bedrijven zoals McDonalds. “Een goed voorbeeld is het ontbreken van een innameplicht, waardoor je een gekocht blikje na leegdrinken op locatie, niet kunt teruggeven. Zo’n blikje belandt dan sneller in een afvalbak. Ook het borgbedrag van 15 cent is te laag. De grote pet-flessen met 25 cent statiegeld zien we zelden bij het zwerfafval of in afvalbakken.”

Rodermans roept op om het probleem met afvalbakken die overhoop worden gehaald nuchter en analytisch te bekijken. “Je kunt ervoor kiezen met armoedebeleid het graaien overbodig te maken of om het bijverdienen juist te faciliteren met doneerringen -of buizen. Een tweede pad is het beter inregelen van de statiegeld-wetgeving, zodat het retourpercentage bij consumenten omhoog gaat. Gelukkig is Rotterdam al voornemens om een aantal van onze aanbevelingen voor verbeteringen over te brengen aan de staatssecretaris. Het zou goed zijn als wethouder Vincent Karremans ook de wens tot verhoging van statiegeld en de inname van statiegeldverpakkingen wil agenderen. Dat zal het graaien aanzienlijk minder lucratief maken, omdat het aantal hits in de afvalbakken zal afnemen.”