‘Help winkeliers met positieflijst microplastics’

De overheid zou winkeliers moeten helpen door een lijst op te stellen met microplastics die zij nog wel mogen verkopen. Dat voorstel doet PvdA/GroenLinks in de Tweede Kamer. Nu is het voor winkelbedrijven soms onduidelijk of producten wel of niet onder het Europese handelsverbod op microplastics vallen -als zij al op de hoogte zijn-, waardoor óók verboden producten nog volop te koop zijn.

Zwerfie Rotterdam deed het voorstel afgelopen maand in een brief aan demissionair staatssecretaris Heijen. Tweede Kamerlid Geert Gabriëls heeft er deze week Kamervragen over gesteld aan het kabinet.

De verkoop van losse glitter, plastic dingetjes kleiner dan 5 millimeter en microplastics in schoonmaakmiddelen en scrubcrèmes is sinds oktober vorig jaar in heel Europa niet meer toegestaan, maar de regels zijn niet op alle vlakken even duidelijk. Een voorbeeld is glitterlijjm, waarvan de vraag is of glitters volgens de wetgever ‘duurzaam zijn ingesloten’ in de lijm. Dat bepaalt of het wel of niet verkocht mag worden.

Woordvoerder Ivo Rodermans van Zwerfie Rotterdam is blij met de aandacht in Den Haag voor microplastics in de schappen. “In winkels liggen nog altijd producten die onder het handelsverbod vallen, zoals kleine kraaltjes en losse glitter. Dat is jammer, want een deel van die verkochte microplastics komt vroeg of laat in het ecosysteem terecht en breekt niet af. Vandaar ook het handelsverbod”, zegt Rodermans. “Desondanks is niet klip en klaar wat er allemaal onder de regels valt. Zo verkoopt een supermarkt presentjes voor Valentijnsdag met losse bolletjes piepschuim erop. Niemand die kan vertellen of deze thermoplastische polymeren ook vallen onder de reikwijdte van het handelsverbod. Voor zover wij hebben begrepen heeft de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland geen specialist op dit terrein. Het RIVM communiceert wel over REACH, waarin de regels staan, maar niet specifiek over het handelsverbod op microplastics. Er is zelfs nog niet eens besloten welke inspectiedienst aan de lat staat.”

Duidelijkheid is nu de eerste stap. Een positieflijst met daarop alle producten met microplastics die wel verkocht mogen worden, kan retailers helpen om zich aan de verordening te houden, denkt Rodermans, die wijst op een soortgelijke systematiek voor het mogen houden van huisdieren. “Zo’n lijst zal in de loop der tijd slinken, aangezien het verbod de komende jaren verder wordt uitgebreid”, zegt hij. Los daarvan moet de handhaving geregeld worden, vindt Rodermans. “Het is niet verbazingwekkend dat winkelketens doorgaan met de verkoop van microplastics. Zij worden niet geïnformeerd, niet gewaarschuwd en niet beboet. Wij hebben vanuit Zwerfie Rotterdam wel zelf een aantal winkelketens gewezen op verboden producten in de schappen. Pipoos heeft daarop al aan ons laten weten dat zij de producten gaan uit-faseren.”

Lees ook: ‘Start met handhaving op glitterverbod’