NieuwsOnderzoek

Onderzoek: Maatregelen plasticvervuiling werken

Maatregelen om plastic in de natuur te voorkomen, werken ook in de praktijk. Dat blijkt uit onderzoek van Zwerfie Rotterdam aan de Achterhaven in Rotterdam. 

Gedurende drie jaar heeft Zwerfie Rotterdam onderzoek gedaan naar aangespoelde items aan de Achterhaven. De eerste meting was in 2021 vóór statiegeld op kleine flesjes en vóór het Europees verbod op plastic rietjes, lollystokjes, wegwerpservies en foodcontainers van schuim. De vervolg-metingen zijn daarna uitgevoerd.

Uit het onderzoek blijkt dat de maatregelen effect hebben gehad. De terugval van het aantal aangetroffen rietjes is bijvoorbeeld fors, van 34 in 2021 tot 2 in de latere metingen. Dit jaar werd zelfs geen enkel plastic lollystokje meer aangetroffen. Ook het aantal doppen is met name in 2023 flink gedaald van 64 vorig jaar naar 12 dit jaar. “Dit komt waarschijnlijk doordat vanaf juli 2024 doppen verplicht vast moeten zitten aan de fles. Een aantal producenten is daar afgelopen jaar alvast mee gestart”, zegt Ivo Rodermans van Zwerfie Rotterdam. “En dat zien wij direct terug op de oevers van rivieren.” 

Ook uitbreiding van statiegeld speelt een rol. Rodermans: “We vinden minder losse plastic wikkels van flesjes en tegelijk méér blikjes. Bij de eerste meting waren het 10 blikjes, daarna 13 en dit jaar telden wij in ons onderzoek maar liefst 25 stuks. Deze stijging is te verklaren door een verschuiving in de verkoop van flesjes mét statiegeld naar blikjes zonder statiegeld. Het aantal pakjes Caprisun is per meter oever wel stabiel gebleven.”

Dat zwerfafval een spiegel is van de maatschappij, blijkt ook uit het aantal aangespoelde mondkapjes. Na de piek in 2022 (24 stuks) is het aantal dit jaar gedaald tot 1, mogelijk een ouder exemplaar. Bij de eerste meting in 2021, net na invoering van de mondkapjesplicht, waren het er 4. Bij fastfood-doosjes gemaakt van foam is eveneens een afname te zien: van 51 fragmenten in 2022 tot 14 dit jaar. Volgens Rodermans zegt dit getal echter weinig. “Het kan bij wijze van spreken gaan om één enkele doos die in vele stukjes is gereten. Bij takeaways zien we dat foodcontainers nog steeds worden meegegeven aan klanten. Dat is helaas toegestaan als de voorraad voorafgaande aan het verbod al was ingekocht.”