‘Wij steunen de stakers, maar niet de staking’

De stakingen bij de reinigingsdiensten hakken erin. Straten vervuilen, de stadsnatuur ligt vol troep en zwerfafval waait door de wijken en belandt in singels, rivieren en uiteindelijk ook in zee. Nu vakbonden hebben aangekondigd doelbewust een staking te starten direct na carnaval, sturen zij aan op maximale schade aan het ecosysteem. Deze vorm van staken kent alleen maar verliezers. Plastic breekt niet af. De kleinste deeltjes maken onderdeel uit van de menselijke voedselketen. Wij eten, ademen en drinken letterlijk ons eigen afval.
 
De motieven van de stakers zijn zuiver. Zij willen met een enorme puinhoop laten zien hoe belangrijk hun werk is. Daarin klinkt een gevoel van onderwaardering door. Dit roept direct de vraag op waarom vakbonden een gelijke looneis neerleggen voor alle 187.000 gemeentelijke ambtenaren, dus inclusief mensen die maandelijks 10 duizend euro verdienen.
 
Niet voor alle ambtenaren geldt dat zij hun rekeningen niet kunnen betalen. De medewerkers in de buitenruimte worden zodoende ingezet als drukmiddel om alle salarissen met een gelijk percentage op te hogen. Als dat slaagt, krijgen ambtenaren met een goed salaris er meer harde euro’s bij dan de mensen die nu op straat de kastanjes uit het vuur halen. Het zou pas écht van waardering getuigen als vakbonden het loongebouw ter discussie durven stellen door een hoge looneis neer te leggen voor mensen die het belangrijke werk doen in de buitenruimte en een minder riant pakket te vragen voor ambtenaren met een goed inkomen.
 
Als vrijwillige zwerfafvalrapers staan wij vierkant achter de looneis van stakers bij de reiniging, maar níet achter de manier waarop de vakbonden het ecosysteem het kind van de rekening laten zijn. In Rotterdam hebben wij bewoners opgeroepen om afval te minderen. Zo raken de afvalcontainers minder snel vol en voorkomen we daarmee zwerfafval door vraat van dieren aan vuilniszakken die naast de containers geplaatst worden. Het is vanzelfsprekend een druppel op de gloeiende plaat. Het doet pijn om de stad te zien vervuilen.
 
Na de markt ruimen bewoners vrijwillig de gratis tasjes en het losse plastic op dat anders door de wijken waait en deels in waterwegen belandt. De rest blijft liggen. Want wij willen niet de staking breken, maar voorkomen dat ons ecosysteem breekt. Dat is de motivatie van veel vrijwillige opruimers. Wij staan met grote regelmaat op de rivierkeien om straatafval dat in het water is gewaaid, te redden van een eeuwig leven in de plasticsoep. Onze intrinsieke motivatie is niet ineens verdwenen nu professionals het werk neerleggen. Wij doen ook deze week wat we in alle andere weken doen, namelijk schade beperken die wordt veroorzaakt door de groeiende overdaad aan verpakkingsmateriaal. Opruimen is geen hobby, maar een noodzakelijk kwaad. Voorkómen is altijd beter. Wij willen daarom minder afval bij de bron, afbreekbare verpakkingen en forse uitbreiding van statiegeld om waarde te geven aan allerlei omhulsels, nadat de inhoud ervan is geconsumeerd.
 
Het voorkómen van zwerfafval heeft deze week wel even een extra dimensie gekregen. Nu zijn het niet de verpakkende bedrijven, maar de vakbonden die de aanjager zijn van een cumulatie van vervuiling en troep in het ecosysteem. De vakbonden delen daarmee een straf uit aan onszelf en aan vele generaties na ons. Inwoners in het zuiden staan na carnaval direct met de voeten in de troep. Daartegen valt niet op te boksen door afval te verminderen of op te ruimen. Bovendien bewijst de hoeveelheid afval niet één op één de noodzaak tot een salarisverhoging. De hoge inflatie en oprechte waardering voor het werk doen dat wél. Laten we dus ophouden met stakingen die zogenaamd moeten laten zien dat medewerkers bij de reiniging onmisbaar zijn. Daar twijfelt niemand aan.
 
Als vrijwillige zwerfafvalrapers doen wij ondertussen wat we kunnen. We beperken zoveel als mogelijk onomkeerbare ecologische schade en daarmee helpen we de stakers ook een klein beetje om rustig te kunnen opstarten ná de staking, zodat de puinhopen die de strategie van de vakbonden heeft achtergelaten, iets minder als een boemerang in hun gezicht slaat. Want naast de natuur, dieren en de mensheid zijn uiteindelijk ook alle medewerkers die de rotzooi moeten opruimen, de pineut. Wij steunen de stakers, maar niet de staking.

Dit artikel stond tijdens de staking gepland op de opiniepagina van de Volkskrant, tot onverwacht een akkoord werd bereikt. De vakbonden zijn akkoord gegaan met een gedifferentieerd loonaanbod, waarbij in de laagste schalen er ruim 13 procent bij komt tot zo’n 7 procent in de hoogste schalen.